Snježana Čolić - Kultura i povijest : socio-kulturno antropološki aspekti hijerarhizacije kulture

U gotovo svim dosadašnjim teorijama kulture možemo uočiti naglašenu tendenciju ka selektivnom, vrijednosnom tumačenju kulture. Ta tendencija posebno je prisutna u hijerarhijskom konceptu kulture, koji u središte pažnje stavlja suprotstavljenost između »rafiniranog« i »neuglađenog« načina života kao i obrazovnog mosta između njih, što implicira vrednovanje. Analizom socio-kulturno antropoloških aspekata hijerarhizacije kulture nastoji se pokazati hijerarhijska (vrijednosna) pozadina korištenja temeljnih pojmova kao što su »kultura«, »civilizacija«, »progres«, »primitivan« i »povijest« - u dosadašnjim analizama kulture i društva.
Osnovni cilj ove knjige je ustanoviti implikacije hijerarhijskog pristupa kulturi na dvije razine: intra-kulturnoj i globalnoj. Na intra-kulturnoj razini ovaj pristup manifestira se kroz određivanje »kulturnih podijeljenosti« (specifičnosti) unutar određene kulture (društva). U okviru te razine on je prije svega prepoznatljiv u diskusijama o »visokoj« i »niskoj«, tj. »elitnoj« i »narodnoj« kulturi. Naime, postojeća socio-kulturna struktura određena je različitim kulturnim obrascima u okviru kojih su se razvijali različiti segmenti društva (kulture). U teorijskim analizama i istraživanjima najčešće se razlikuju tri kulturna obrasca u vidu »visoke« (elitne), »narodne« (tradicijske) i »masovne« (popularne) kulture. Ovi obrasci često su se istraživali izolirano, što je rezultiralo kako vrijednosnim, tako i rezidualnim određenjem temeljnih pojmova (npr. kod etnologije »naroda«, a kod sociologije »kulture«). Ova statično-vrijednosna percepcija implicirala je optiku koja je dinamiku i promjene smatrala devijacijama (propadanjem) kulture, pa se na taj način previđala interakcija među ovim kulturnim obrascima.....